Đề thi HSG Ngữ văn 9 Đà Nẵng năm 2023

ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 9 MÔN NGỮ VĂN TP. ĐÀ NẴNG

NĂM HỌC 2022 – 2023

Thời gian làm bài: 150 phút

CÂU 1 (4,0 điểm)

QUẢ BÓNG BAY LÊN, KHÔNG PHỤ THUỘC VÀO MÀU SẮC

Vị bác sĩ tâm lý nổi tiếng người mĩ - Tiến sĩ Keane, thường kể cho bệnh nhân của mình về những gì mà ông đã trải qua từ khi còn nhỏ. Những điều đã làm thay đổi cuộc đời ông:

Một hôm, mấy đứa trẻ da trăng đang chơi trong công viên, có một ông lão bán bóng bay đẩy xe hàng vào công viên. Mấy đứa trẻ da trắng chawyj ùa ra, mỗi đứa mua một quả bóng và mừng rỡ chạy theo những quả bóng đang bay cao. Sau khi chúng chạy đi, tôi lúc đó vì là một đứa trẻ da đen, mới rụt rè đi đến bên cạnh xe hàng của ông lão, hỏi với giọng điệu có chút khẩn cầu: “Ông có thể bán cho cháu một quả bóng không ạ?”

“Đương nhiên là được rồi,” ông già nhìn tôi rất hiền từ, rồi nói rất nhẹ nhàng, “Cháu muốn bóng màu gì?”

Tôi lấy hết can đảm và nói: “Cháu muốn một quả bóng đen.”

Ông lão từng trải đó rất ngạc nhiên nhìn một đứa trẻ da đen, xoay xoay tìm kiếm và đưa cho tôi một quả bóng màu đen.

Tôi nhận lấy quả bóng rất vui vẻ, tay vừa thả thì quả bóng từ từ bay lên trong gió nhẹ.

Ông lão vừa nhìn quả bóng đang bay lên, vừa vỗ nhè vào vai tôi, ông nói rằng: “Hãy nhớ nhé, bóng bay có thể bay lên không, không phải là do màu sắc, hình dáng của nó mà là do trong quả bóng có đầy khí Hidro. Sự thành bại của con người, không phải là ở chủng tộc, sự xuất thân, mà quan trong là trong lòng cháu có tự tin hay không.”

(Câu chuyện nhỏ ý nghĩa lớn, Tập 1, Dương Minh Hào chủ biên, NXB Văn học, 2019, tr.170-171)

Câu 2 (6,0 điểm)

Lép Tônxtôi cho rằng: Mục đích chủ yếu của nghệ thuật [...] là thể hiện, diễn tả sự thật về tâm hồn con người, diễn tả những điều bí ẩn không nói ra được bằng lời lẽ đơn giản.

(Dẫn theo Hoàng Ngọc Hiển, Văn học và học văn, NXB Văn học, 1999, tr.19-20)

Phân tích bài thơ Ánh trăng để cảm nhận “sự thật về tâm hồn con người”, “những ẩn dấu không nói ra được bằng lời lẽ đơn giản” được Nguyễn Duy thể hiện.

Hồi nhỏ sống với đồng

với sông rồi với bể

hồi chiến tranh ở rừng

vầng trăng thành tri kỷ

 

Trần trụi với thiên nhiên

hồn nhiên như cây cỏ

ngỡ không bao giờ quên

cái vầng trăng tình nghĩa

 

Từ hồi về thành phố

quen ánh điện cửa gương

vầng trăng đi qua ngõ

như người dưng qua đường

 

Thình lình đèn điện tắt

phòng buyn-đinh tối om

vội bật tung cửa sổ

đột ngột vầng trăng tròn

 

Ngửa mặt lên nhìn mặt

có cái gì rưng rưng

như là đồng là bể

như là sông là rừng

 

Trăng cứ tròn vành vạnh

kể chi người vô tình

ánh trăng im phăng phắc

đủ cho ta giật mình

(Ánh trăng, Nguyễn Duy, Ngữ văn 9, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr.155-156)